Aynı anda birçok şey yapmak bizi nasıl etkiliyor?

Birçok şeyi aynı anda yapabilmekten nasıl da övünürüz değil mi? Bu basit gündelik görevleri gerçekleştirirken günümüzü de kolaylaştırıyor hatta eğlenceli hale getiriyor da olabilir örneğin yürüyüş yaparken müzik dinlemek gibi. Yapılan araştırmalara göre çoklu görev yapmanın zamandan ve işgücünden tasarruf etme gibi birtakım faydaları olsa da birtakım zararları olduğu da söz konusu.

Öncelikle beynin çoklu görev esnasında nasıl çalıştığına bakmak gerekiyor; biz bir şey üzerinden çalışırken ona odaklanmamız gerektiğinde “ön beynimiz profrental korteksimizin her iki lobu da aynı anda uyum içinde çalışıyor ve biz çoklu görev yapmamız gerektiğinde bu loblar ikiye ayrılarak ayrı ayrı çalışmak durumunda kalıyor böylelikle verimlilik azalıyor ve hata yapma olasılığı artıyor.”

Bu konuda MIT’in (Massachusetts Institute of Technology) nörobilimcisi Earl Miller’a göre, “beyinlerimiz birden fazla işi bir arada yapmak için bağlantılar kurmada zorlanır, aslında hiçbir zaman iki işi bir arada yapmayız, yapamayız, sadece yaptığımızı zannederiz. Tek yaptığımız şey bir işten diğerine hızlı geçiş yapmaktır. Her geçişin ise bir bedeli vardır, her seferinde belli bir kognitif hesap ödenir. Ayrıca, sürekli ve hızlı bir şekilde bir görevden bir diğerine geçmek kötü beyin alışkanlıklarına sebep olur. “

Bu kötü alışkanlıklardan bazıları ise:

-          Dikkat dağınıklılığına sebebiyet vermek ; aynı andan birden fazla işi yaparken detaylar gözden kaçabiliyor ve tek bir işi yaparken odaklanabileceğimiz şekilde odaklanamıyoruz.

-          Hata yapma olasılığını artırmak , dikkatimiz dağılıp birden çok şeye odaklamaya çalışınca doğal olarak hata yapma olasılığımız da artıyor.

-          Anlama düzeyini düşürüyor; eğer odaklanıp okumamız ya da yüksek bilişsel bir işlev gerektiren bir iş yapıyorsak aynı anda başka şeylerle de ilgileniyor olmak anlama düzeyimizi anlamlı ölçüde düşürüyor.

-          Stres seviyesini yükseltip enerjiyi düşürüyor; aynı anda bir çok şeyle başa çıkmaya çalıştığımız için stres seviyemiz yükselirken, enerjimiz düşüyor.

-          Bazı işler tamamlanamadığından erteleme alışkanlığını artırıyor; aynı anda bir çok şeyi tamamlayıp zamandan tasarruf etmeye çalışırken aslında çok da zamandan tasarruf edemiyoruz; tamamlanamayan şeyler yarına kalıyor ve bu şekilde bu zincirleme bir erteleme döngüsüne dönüşüyor.

Hatta Londra Üniversitesindeki sinirbilim araştırmalarına göre çoklu görev yapmak IQ seviyemizde de düşüşe sebebiyet verebiliyor; beynin hata tespiti, dürtü kontrolü, motivasyon, empati aktivitelerini kontrol eden bölümü olan anterior singulat korteksteki gri madde oranında da düşüş görülüyor.

Stanford Üniversitesinden Profesör Nass’a göre ise bilişsel yetenekleri ve beyin fonksiyonlarını zayıflatıyor, konsantrasyonu ve yaratıcılığı düşürüyor.

International Journal of Human Computer Studies’te yayımlanan bir başka araştırma ise tek şeye odaklanan ve çoklu göreve odaklanan iki ana grup ve alt gruplar arasında yaptıkları araştırmada çoklu görev yapanların daha düşük doğruluk payları olduğunu belirtiyorlar.

Bütün bunlardan yola çıkarak söyleyeceğim o ki, bugünlerde teknolojinin bu kadar hayatımızın içine girmesi ile özellikle gençler daha çok multitasking yani çoklu göreve kendilerini maruz bırakıyorlar; ders çalışma sırasında maruz kaldıkları bu durumdan kaynaklı anlamada zorluklar yaşıyorlar, çalışanlar için ise bir şeyleri ne kadar aynı anda bitirebiliyorsanız iş gücü tasarrufu adına o kadar iyisiniz görüşünün hakimiyetinden sanki hayatı biraz ıskalamıyor muyuz?

Bu araştırmalara deneyimsel bir bakış açısından şunu da eklemek isteriz ne kadar aynı anda bir çok şeyi yapmaya kendinizi programlarsanız o kadar anı yaşayamıyorsunuz. Oysa tek bir şeye odaklanıp onunla akışta olduğunuzda tıpkı bir meditatif egzersiz yapmış gibi kendinizi zinde hissedebiliyorsunuz. Tabii içinizi şenlendiren bir şeyler olması koşulu ile! Denemesi serbest.